Alle begin is moeilijk. Dat geldt ook voor het schrijven van columns. Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten als je wilt beginnen met het leren schrijven van columns en essays? Hoe zit het bijvoorbeeld met zelfkritiek en herschrijven? Moet je elke dag iets schrijven? Welke rol spelen verhaaltjes, anekdotes, citaten, humor en verrassingen in je columns?
Algemene tips voor het leren schrijven van columns
- Wees niet te kritisch in het begin
- Beschouw herschrijven als ontdekkingsreis
- Gebruik verhaaltjes en anekdotes
- Zorg voor een pakkend begin en einde
- Doseer humor en verrassing
- Leer columns schrijven door er elke dag mee bezig te zijn
Wees niet te kritisch in het begin
Hoewel je eindproduct uiteraard aan je kwaliteitsnormen moet voldoen, geldt dat niet voor je eerste conceptversies. Het is van belang je eigen kritische oordeel dat je conceptcolumn bij nalezen ‘niets is’ op te schorten.
Je eerste concept bevat de belofte van een voltooide column, niets meer, maar vooral ook niets minder. Van niets komt niets. En van iets, komt iets anders, misschien uiteindelijk wel een geslaagde column.
Beschouw herschrijven als ontdekkingsreis
Volgens Don Murray schrijf je om te ontdekken wat je wilt zeggen. En je herschrijft je tekst om te ontdekken wat je feitelijk hebt gezegd. En daarna herschrijf je om dit aan je lezers duidelijk te maken.
Hoe ga je om met jargon of informeel taalgebruik?
Wees zo spaarzaam mogelijk met jargon, maar ook met al te informeel taalgebruik. Als je er gebruik van maakt, doe dat dan doelbewust. Besteed de nodige aandacht aan de leesbaarheid van je column of essay.
Gebruik verhaaltjes en anekdotes
Met het gebruik van compacte verhaaltjes of verhalende elementen kun je je persoonlijke essay kracht bij zetten. Een goed geselecteerd verhaaltje aan het begin van je essay trekt de lezer direct de wereld van de schrijver binnen. Het is het mooiste als het verhaaltje of de anekdote niet alleen een aardige illustratie vormt, maar ook de betekenis van het essay of de column als geheel kracht bij zet.
Voorbeeld
Om toegelaten te worden tot de universiteit van je keuze, moet je in de Verenigde Staten in een persoonlijk essay motiveren waarom je vindt dat jij die toelating verdient. In het boek Perfect Personal Statements van Mark Alan Stewart staat daarvan een fraai voorbeeld van een potentiële rechtenstudent.
Het begin ervan luidt in een min of meer vrije vertaling als volgt:
‘Mijn belangstelling voor het recht begon met donuts. Als kind oefende ik thuis mijn overtuigingskracht als we discussieerden over een eerlijke verdeling van de donuts onder de gezinsleden. Mijn ouders behoorden tot de gedachteschool dat de grootste mensen de meeste donuts verdienden. Als de jongste in het gezin geloofde ik vurig in het ‘iedereen-evenveel’-beginsel. De discussies waren vaak fel, maar als het ging om de verdeling van de donuts streed ik tegen elke prijs voor de gerechtigheid.’
Bovenstaande passage wordt behandeld in hoofdstuk 3 ‘Matters of Style’ uit Joe Schall’s Writing Personal Statements and Scholarship Application Essays
Joe Schall merkt daarin op dat dit voorbeeld niet alleen effectief is vanwege zijn scherpzinnigheid die eruit spreekt. Maar ook omdat het:
- efficiënt is qua bijzonderheden
- geestig en verrassend is geformuleerd
- goed toegespitst is op het thema
- er een universele aantrekkingskracht vanuit gaat
- het iets te zeggen heeft.
De aankomend student is geïnteresseerd in rechtvaardigheid. Dit had hij al op jonge leeftijd toen beslissingen over goed en kwaad betrekking hadden op de verdeling van donuts.
Verderop in het essay behandelde de aankomend student zijn ideeën over rechtvaardigheid op een hoger niveau. Hij stelde kwesties als armoede, nationalisme en vooroordelen aan de orde en benadrukte daarbij zijn passie om deze via het recht aan te pakken.
Tegen het eind van zijn essay vatte hij een en ander samen met: ‘Op deze overtuigingen berust mijn identiteit’.
Met bovenstaande eenvoudige middelen had de aankomend student een indrukwekkende inleiding van zijn essay voor de toelating tot de door hem gewenste opleiding geformuleerd.
Zorg voor een pakkend begin en einde
Met een pakkend citaat aan het begin van je column bied je de lezer direct de gewenste context. Bovendien heb je tegelijkertijd een krachtige eerste zin geformuleerd. Immers, als het citaat niet krachtig was, was de betreffende uitspraak nooit tot een citaat gepromoveerd.
Gebruik dat citaat vervolgens om er het belang voor je leven (als het om een persoonlijke column gaat) of het belang van een bepaalde kwestie (als het om een politieke column gaat) te benadrukken.
Wees spaarzaam met een al te bekend citaat, omdat dit dan als cliché functioneert.
Overigens, een citaat past niet alleen aan het begin. Citaten kunnen ook functioneel zijn ergens in het midden of aan het eind van je essay of column. Bijvoorbeeld om een bepaald punt te benadrukken.
Doseer humor en verrassing
Echte humor kan bijdragen aan het slagen van een persoonlijke column of essay. Toepassing van gewilde grappigheid en trucs heeft daarentegen vaak een tegengesteld effect van wat je wilt bereiken. Wees er daarom zuinig mee.
Een van de vuistregels bij het gebruik van humor of verrassing is dat je die op jezelf richt, zonder daarbij jezelf te ondermijnen. Houd een en ander kort. Een uitgekauwde grap smaakt slechts weinig lezers. Bedenk verder dat humor een betrekkelijk subjectief gegeven is: wat de een geweldig vindt, is voor de ander alleen maar ergerlijk.
Leer schrijven door er elke dag mee bezig te zijn
Don Murray ziet schrijven als een ontdekkingsproces. Alleen door te schrijven, ontdek je wat je wilt zeggen en op welke manier je dat wilt doen. Volgens hem ken je het verhaal pas nadat je het hebt geschreven.
Cynthia Gorney begint het concipiëren van haar columns voor de Washington Post met wat gebabbel. Ze verrast zichzelf door het verhaal wat ze wil vertellen, halverwege de pagina te ontdekken.
Het is een cliché, maar een ons praktijk weegt zwaarder dan een ton theorie. Nadat je een globaal beeld hebt gekregen van wat er bij het schrijven van columns komt kijken, kun je het beste gaan oefenen, oefenen en nog eens oefenen. Dat is de snelste weg om te leren hoe je geslaagde columns kunt schrijven.
Dossier creatief schrijven
Dit artikel maakt deel uit van het dossier creatief schrijven.
Andere artikelen over columns of essays zijn bijvoorbeeld:
- Persoonlijke columns en essays
- Hoe vind je geschikte onderwerpen voor je columns?
- Columns en hun kenmerken
- Hoe word je een goede columnist?
- Hoe leer je politieke columns schrijven?
- Adviezen voor het schrijven van politieke columns
Bronnen
- Donald Murray; Wikipedia; http://en.wikipedia.org/wiki/Donald_Murray_(writer)
- Perfect Personal Statements; Mark Alan Stewart; New York: Simon & Schuster Macmillan, 1996
- Writing Personal Statements and Scholarship Application Essays;Joe Schall; http://www.personal.psu.edu/u3w/WPSSample.pdf