Waarom lezen mensen graag columns? Misschien omdat een dergelijke tekst vaak geestig is en/of omdat daarin op een aantrekkelijke, en soms ook verrassende manier, informatie over een bepaald onderwerp wordt gepresenteerd? In elk geval dragen ook de (maatschappij)kritische en vaak prikkelende aspecten van een column dragen bij aan de populariteit van deze ‘stukjes’.
In dit artikel komen de volgende aspecten aan de orde.
- Wat is een column?
- Wat is kenmerkend voor columns?
- Met welk doel worden columns geschreven?
- Overeenkomsten en verschillen tussen columns
- Politieke columns
- Persoonlijke columns
Wat is een column?
Het Nederlandse ‘column’ is overgenomen uit het Engels. ‘Column’ stond onder meer voor een kolom in een stuk drukwerk. Het proza dat er later mee werd aangeduid had doorgaans de breedte van een krantenkolom. De eerste columnist was John Hill. Hij startte in 1751 onder het pseudoniem ‘The Inspector’ een dagelijkse column in de London Advertiser en de Literary Gazette.
Columns zijn buitengewone flexibele vormen van proza. Ze variëren van politieke columns in kranten of serieuze boekbesprekingen aangevuld met persoonlijk getinte opmerkingen, tot adviesrubrieken in weekbladen en andere tijdschriften waarin een adviescolumnist, vaak vanuit een bepaalde deskundigheid op het gebied van bijvoorbeeld psychologie, pedagogie, tuinieren enzovoorts zijn of haar ideeën aandraagt voor de oplossing van ingezonden problemen van vraagstellers.
In een aantal gevallen is het advies van de columnist eerder bedoeld ter vermaak van de lezer dan als hulp voor de vraagsteller.
Wat is kenmerkend voor columns?
Columns zijn wat minder uitgebreid en graven doorgaans minder diep dan essays, maar gaan verder dan de meeste cursiefjes. Ze hebben doorgaans een min of meer vaste lengte, en verschijnen regelmatig op een min of meer vaste plaats in krant, tijdschrift en steeds vaker ook op een internetpagina. Soms worden ze door de auteur voorgelezen op radio of tv.
Kenmerkend is verder dat ze meestal informele en vaak persoonlijke elementen bevatten. Zo komt er vaak het woord ‘ik’ in voor. Ook wordt er vaak een persoonlijk standpunt ingenomen.
Wat columns verder met elkaar gemeenschappelijk hebben, is dat ze elk een bepaald thema, of een min of meer vaste reeks thema’s of ‘rode draad’ bevatten. Columns kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op het gezin of dagelijks voorvallen al dan niet in de relationele sfeer. Maar ze kunnen ook de politieke waan van de dag aan de kaak stellen. Het gaat typisch om onderwerpen die voor de lezer aantrekkelijk zijn
Columns kunnen journalistiek of min of meer literair van aard zijn. Ook komen er allerlei mengvormen voor.
Met welk doel worden columns geschreven?
Columnisten willen hun lezers tegelijkertijd informeren en amuseren. Daarbij is het de bedoeling dat de lezer emotioneel door de column wordt geraakt. Een columnist hoopt te bereiken dat zijn of haar publiek na het lezen van een column op een andere manier interesse krijgt voor het onderwerp, of anders tegen een bepaalde kwestie aan gaat kijken en/of zijn gedrag gaat veranderen.
Overeenkomsten en verschillen tussen columns
Voor de rest kunnen columns als dag en nacht van elkaar verschillen. Ze kunnen serieus zijn of luchtig, al dan niet (bij vlagen) geestig of zelfs humoristisch of ernstig van toon. Soms hebben columns betrekking op het wereldtoneel en soms op het dagelijks leven.
Interessante columns staan doorgaans vol levendige beschrijvingen en details. Vaak staan de persoonlijke ervaringen van de auteur centraal.
Een column is zelden of nooit wetenschappelijk van aard. Als columnist heb je doorgaans niet de bedoeling om zuiver objectief te zijn. Je laat in je ‘stukjes’ je persoonlijke overtuiging zwaar meewegen. En een stelling zet je vaak kracht bij door anekdotische en persoonlijke details.
Politieke columns
De politieke column heeft met een opiniestuk gemeen dat het onderwerp vaak een visie op een actueel nieuwsitem betreft. Het verschil is dat in een politieke column doorgaans geen uitgebreide en gedegen onderbouwing van het standpunt staat en doorgaans luchtiger van toon is. Lees ook Hoe leer je politieke columns schrijven en Tips voor het schrijven van politieke columns.
Persoonlijke columns
De persoonlijke accenten die columnisten in hun teksten leggen, lopen sterk uiteen. Als een columnist in zijn stuken uitgebreid en openhartig over zijn eigen leven schrijft, spreken we van persoonlijke columns.
Dergelijke columnisten schrijven over allerlei bijzonderheden van hun dagelijks leven, over hun zwakheden, vreemde persoonlijke eigenschappen, liefde en teleurstellingen, over de vreugde van de eenzaamheid, of simpelweg over onderwerpen zoals lezen of wandelen.
Aan de hand van deze persoonlijke ontboezemingen biedt de schrijver de lezer inzicht in alle aspecten van het menselijk bestaan en de belangrijke actuele politieke en maatschappelijke kwesties. Achter de persoonlijke ontboezemingen gaat vaak een universele waarheid schuil.
Dit type columns wordt gekenmerkt door een vriendelijke, informele toon en een losse structuur.
Dossier creatief schrijven
Dit artikel maakt deel uit van het dossier creatief schrijven. Tot dit dossier behoren onder andere ook:
- Hoe begin je met het schrijven van columns?
- Hoe word je een goede of slechte columnist?
- Hoe vind je geschikte onderwerpen voor je columns?
- Persoonlijke columns en essays
- Politieke columns leren schrijven
- Tips voor het schrijven van politieke columns
Bronnen
Kolumne; Wikipedia; http://de.wikipedia.org/wiki/Kolumne; voor het laatst geraadpleegd op 12 februari 2014.